ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΤΗΛΟΥ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟΝ ΤΟΥ
ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΤΗΛΙΩΝ ΡΟΔΟΥ «Ο ΑΓΙΟΣ ΠΕΝΕΤΛΕΜΩΝ»
Κ. ΝΙΚΟΛΑΟΝ
ΠΑΠΑΕΜΜΑΝΟΥΗΛ
ΜΑΡΤΙΟΣ 2017
Αιδεσιμότατε,
Εκπρόσωποι των στρατιωτικών και πολιτικών
αρχών, αγαπητοί συμπατριώτες κυρίες και κύριοι
Κάθε χρόνο με τον ερχομό
της άνοιξης εδώ στην ζεστή αγκαλιά της εκκλησίας του Αγίου Παντελεήμονα, οι
Τηλιακοί γιορτάζουν και χαίρονται την ημέρα της απελευθέρωσης από την
Ιταλογερμανική Κατοχή (1-3-1945).
Θυμάμαι τότε ήμουν μικρό
παιδί στο Μικρό Χωριό της Τήλου και στ’αυτιά μου βουίζαν οι κανονιές από τους
βομβαρδισμούς των Γερμανών. Ακούω μέσα μου το γδούπο της μπότας του καταχτητή
στα σοκάκια του χωριού.
Νωρίς – νωρίς όλοι οι
χωριανοί κλειδομανταλλώνοντα στα σπίτια τους, όπου μέσα βασίλευε ο φόβος και η
σιωπή.
Μέσα μου αποτυπώθηκε όχι
μόνο ο φόβος, αλλά και το βαθύ ερωτηματικό, το γιατί χωρίς αιτία οι Ιταλοί και
οι Γερμανοί ήθελαν να πάρουν τον τόπο των γονιών μας.
Σήμερα σαν ομιλητής
ξαναζώ όλα τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην Πατρίδα μου, την Τήλο, που
σήμαναν το γλυκοχάραμα της απελευθέρωσης της.
Μου δίδεται και φέτος η
ευκαιρία να περιπλανηθώ στα μονοπάτια της Ιστορίας, να βρεθώ κοντά στους
αγωνιστές και στα γενναία παλληκάρια της Τήλου.
Να συναντηθώ με τον
ακούραστο ιερολοχίτη συμπατριώτη μας Μιχάλη
Παναγιωτάκη, που ήταν η ψυχή των ιερολοχιτών στην Τήλο, το παλληκάρι, που
δεν ήξερε τι θα πει , κούραση και πείνα. Έτρεχε παντού , συντόνιζε τα πάντα και
προξένησε μεγάλη ζημιά στους καταχτητές. Αυτό το παλληκάρι , που σήμερα
κείτεται στα αιωνίας μονάς, τιμήθηκε για την ανδρεία του από την Ελληνική
Πολιτεία, από τον Πατριάρχη Αλεξάνδρειας και από την Κυβέρνηση των Ηνωμένων
Πολιτείων.
Ένα άλλο άξιο παλληκάρι
του Ιερού λόχου, ο αείμνηστος Χρήστος
Χατζηφούντας, επιλοχίας του Ιερού λόχου έδωσε τα πάντα για το νησί του, το
νησί μας, την Τήλο. Γνώριζε όλες τις θάλασσες, όλους τους κόλπου, τα κατατόπια
του νησιού. Πήρε μέρος στην τελική
μάχη και μαζί με τον Πανατρέσκο και
άλλους ιερολοχίτες και πατριώτες κατόρθωσαν να νικήσουν τους γερμανούς και να
πιάσουν αιχμάλωτο το Διοικητή Heine Man
μέσα σε μια χαλασμένη εκκλησία..
Η Τήλος, όπως και όλα τα
Δωδεκάνησα έζησε επί τριάντα τρία (33) χρόνια τη μανία του φασισμού και του
Ναζισμού.
Άδικα οι Δωδεκανήσιοι
πίστεψαν στις ψεύτικες υποσχέσεις, που απλόχερα μοίραζε γραπτά και προφορικά η
δήθεν Ευρωπαϊκή Ιταλία.
Δεν είχε περάσει ένας μήνας
και η ρωμαΪκή λύκαινα έδειχνε απειλητικά τα κοφτερά δόντια της στους
εαντιπροσώπους της Δωδ/σου, που μαζεύτηκαν τον Ιούνιο 1012 στο μοναστήρι της
Αποκάλυψης στην Πάτμο για να ιδρύσουν «Αυτόνομη Πολιτεία Αιγαίου».
Ο στρατηγός της κατοχής Αιμίλιο
έγινε έξω φερνών από την είδηση του αυτονομιακού ψηφίσματος. Διέλυσε βιάιως
το Συνέδριο, φυλάκισε πολλούς από τους Συνέδρους, απαγόρευσε κάθε πατριωτική
εκδήλωσω και κήρυξε σε διωγμό και εξορία κάθε φιλελεύθερο Δωδεκανήσιο.
Έκλεισαν σχολεία και
υποχρέωσαν τη διδασκαλία της ιταλικής γλώσσας. Ο δάσκαλος και ο Παπάς έκαναν
μάθημα στα μοναστήρια και στα σπίτια με κίνδυνο της ζωής τους. Δεν είναι λίγοι
αυτοί , που εξορίστηκαν ή θυσίασαν τη ζωή τους για του Χριστού την πίστη
τηνΑγία και της Πατρίδας την Ελευθερία.
Στον μεγάλο αγώνα για
την Ελευθερία, πήραν μέρος όλοι σχεδόν οι Τηλιακοί. Πλήθος παλληκαριών πήραν μέρος
σε μάχες και σαμποτάζ, με αποκορύφωμα τη μάχη της Τήλου Οκτώβριος 1944.
Όλα τα νησιά μας έδωσαν
το παρόν στο προσκλητήριόν της Ιστορίας. Το καθένα έγραψε τη δική του σελίδα.
Παντού υπάρχουν τάφοι και μνημεία, σύμβολα του χρέπους και του καθήκοντος. Έτσι
η Τήλος φιλοξένησε στο χώμα της τα οστά και τους τάφους των Ιερολοχιτών, στο αιώνιο
Πάνθεον των ηρώων.
Στέκονται ολομόναχοι
στην πλαγιά των Λιβαδίων, φρουροί ακοίμητοι, σκιές ηρώνν, διαλαλώντας σε μας τους
νεότερους την υποχρέωση και το καθήκον να φυλάξουμε Σαλαμίνες και Ίμια και να
ορκιστούμε στην μνήμη τους ότι αν χρειαστεί θα ακολουθήσουμε τη θυσία τους.
Δεν μπορώ να ξεχάσω το Βασίλη Φιλίππου, που από
το στόμα του άκουσα τη μαρτυρική ιστορία 21 συγχωριανών μας , που συνελήφθησαν σε αντίποινα
για το σαμποτάζ, που έκαναν στους κατακτητές. Τα εννιά άτομα ήταν από το Μικρό
Χωριό και τα 10 άτομα από το Μεγάλο Χωριό. ( Τα ονόματα τους θα αναφερθούν στο
προσκλητήριο που θα κάνω) Οι άνθρωποι αυτοί που φορτώθηκαν σαν ζώα από την Τήλο
μέσα σε μοτοζάτορα τους μετέφεραν στην Ρόδο στον Πάνω Καλαμώνα (Κουτσατραμέντο),
και από εκεί στην Μέγγαβλη (CASA DEIPINI
= σπίτι των ανέμων). Οι συνθήκες ήταν άθλιες, πείνα, δίψα, ξύλο, ψείρες, κρύο
φοβερό, ξυπόλητοι μέσα στις λάσπες. Για
σκέπασμα τους έδωσαν από ένα χάρτινο
τσουβάλι. Σκότωσαν το Νίκο Παπαδόπουλο, την ώρα που μάζευε λίγα χόρτα για να φάει.
(Ανάμεσα σ’ αυτούς και ο 15χρονος τότε Παντελής Αθανασίου. Αργότερα πέθανε ο
Μανώλης Κοκκίνης. Το Δεκέμβριο του 1944, πέθανε ο Γιάννης Γιαννίτσης, αλλά και όσοι
ζήσανε ήταν σε άθλια κατάσταση.
Θεωρώ υποχρέωση και καθήκον
πριν κλείσω την ομιλία μου, να κάνω ένα προσκλητήριο νεκρών ή ακόμα και ένα
προσκλητήριο τιμής για όσους ζουν, γιατί αυτοί με την αγωνιστικότητα τους ή τη
θυσία τους, μας χάρισαν την ελευθερία.
1 1. Προσκλητήριο αγωνιστών:
Ιερολοχίτες
Νίκος Πολυκαντριώτης
Βασίλης Σκρέκος
Μιχάλης Παναγιωτάκης
Χρήστος Χατζηφούντας
Στέφανος Παναγιωτάκης (σύνδεσμος ιεροχιτών)
2. 2. Εκτελεσθέντες
στην Τήλο.
Βασίλης Κάτρης
Αντώνης Παπαντωνίου
Βυζάντιος Μεταξάς
Χριστοφόρου Φίλιππας
Χατζηγεωργίου Μιχάλης
3 Στα ναρκοπέδια
Γεώργιος Κιτσαής
Σταματία Ιωαννίδη
Κλεοπάτρα Κιτσαή
Ευτυχία Ορφανού
Νικόλαος Καπνουδάκης
3 4. Στο Ρίμινι ή Μέση Ανατολή
Ιωάννης Π’αμαλης
Παναγιώτης Ιωαννίδης
Γεώργιος Μακρής(Κορέα)
Αντώνης Αντώναρος
Γεώργιος Καράμπελας
Μιχαήλ Νικολής
Νικόλαος Καπνουλάς
Νικόλαος Κουμπιός
4 5. Πνίγηκαν
στο Φιούμε
Χαραλαμπίδης Παντελής
Χαραλαμπάκης Ιωάννης
Γεωργαλλής Παντελής
Γεωργαλλή Σταματία και 4 παιδιά.
5 6. Όμηροι και όσοι βοήθησαν τον Ιερό λόχο.
Φιλίππου Βασίλης
Λαρδούτσος Χριστόδουλος
Αθανασίου Παντελής (ζει)
Χαραλαμπίδης Αντώνης
Στεφανάκης Νικόλαος
Μιχάλης και Ιωάννης Π. Σακελλάρης
Χαραλάμπους Νικόλαος
Βαγιανός Ανδρέας
Χατζημανώλης Αντώνης
Χατζηνικήτας Μιχαήλ
Χαραλαμπάκης Μιλτιάδης
Παναγιωτάκης Παύλος
Χαραλαμπάκης Χαράλαμπος
Σακκελάρης Α. Μιχαήλ
Καμπούρης Παντελής
Καμμάς Γεώργιος
Γιαννίκος Ιωάννης
Βεργής Λάμπρος (ζει στην Αμερική)
Νικολής Σταμάτης
Χατζημανώλης Μανώλης
Νισυρίου Μιχάλης
Καμμάς Ηλίας
Παπασταμάτης Παύλος
Στεφανάκης Π. Γεώργιος
Σταματία Χατζηγεωργίου
Βασίλης Οικονόμου
Παντελής Κασιώτης
Σταματία Δημητράκη
Κοκκίνης Μανώλης
Παπαδόπουλος Νικόλας
Κόκκινος Βασίλης (από τη Νίσυρο)
Παπαντωνίου Παντελής
Χατζηκώστας Αντώνης
Κουτονικολάου Δημοσθένης ( Νίσυρος)
Λαρδούτσος Γεώργιος
Παπαντωνίου Γεώργιος
Κώστας Σακελλάρης
Ρωμαίος Ηλίας
Κασιώτης Σταμάτης
Ορφανός Κώστας
Σταμάταρος Γεώργιος
Καραντώνης Αντώνιος
Αθανασίου Γιάννης
Χάρη στην αυτοθυσία, στην παλληκαριά και την αντοχή αυτών των ανθρώπων
και πολλών άλλων τηλιακών, ήρθε η Λευτεριά και η απολύτρωση.
1η Μαρτίου 1945 η Τήλος είναι ελεύθερη!. Τα χωριά κάνουν
δοξολογίες και τα παιδιά τραγουδούν τον Εθνικό ύμνο.
Αυτή λοιπόν την ιστορική μέρα , που σήμανε τη λευτεριά και έφερε την άνοιξη στην σκλαβωμένη Πατρίδα μας
γιορτάζουμε κάθε χρόνο και είναι ιστορικό καθήκον όλων μας να γνωρίζουμε την
ιστορία μας, γιατί σήμερα από ποτέ άλλοτε πρέπει να θωρακιστούμε με υψηλό φρόνημα
και αρετή. Αξίζει να διδαχθούμε από την θυσία τους, να τους μνημονεύουμε και να
τους χαράξουμε στις καρδιές των νέων μας. Τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας, πρέπει
να είναι υπερήφανα για τους παππούδες και τους προγόνους μας.
Σήμερα η Πατρίδα μας περνά μια κρίση οικονομική, αλλά περισσότερο ζει μια κρίση ιδεών, οραμάτων. Χρειάζεται ψυχραιμία
και αλληλεγγύη. Ιδιαιτέρα στα νησιά μας πρέπει να θωρακιστούν οικονομικά, γιατί
εκτός των άλλων δέχονται την απειλή της Τουρκίας, η οποία παραβιάζει τα σύνορα στην
θάλασσα και στον αέρα. Μέσα από αυτό το μικρό εκκλησάκι του Αγίου Παντελεήμονα,
στέλνουμε το μήνυμα στους γείτονες μας, ότι ο στρατός μας είναι αξιόμαχος και με
υψηλό φρόνημα και ότι δε θα δεχθεί να χάσει ούτε μια σπιθαμή από τη ξηρά, θάλασσα
και αέρα.
Ευχόμαστε να επικρατήσει η ψυχραιμία και το δίκαιο.
Ο πόλεμος φέρνει μόνο κακά.
Κοιτάξτε γύρω μας. Πόλεμοι, φωτιές ερείπια! Προσφυγιά!
Η Ελλάδα είναι η χώρα της Ειρήνης και της αλληλεγγύης.
Ζήτω η Δωδ/σος, Ζήτω η Τήλος
Ζήτω η Ελλάδα.
